egzekucja w Niemczech

Andrzej Żurawski        23 lutego 2017        5 komentarzy

[yasr_overall_rating size=”medium”]

Często spotykam się z pytaniem, czy egzekucja w Niemczech jest łatwa do wszczęcia i przeprowadzenia i czy w ogóle warto podejmować działania egzekucyjne sporo dłużnik wyjechał za granicę.

Z amerykańskich westernów dobrze znany nam jest obrazek, gdy zarówno pościg jak i władza szeryfa kończyła się na granicy stanu, kto za nią uciekł pozostawał wolny i bezkarny. Czy podobne reguły mają zastosowanie do dłużnika w dzisiejszych czasach? Czy dzisiaj po przekroczeniu granicy z Republiką Federalną Niemiec przez jeden z mostów na Odrze, wierzyciel nie ma szans na odzyskanie swoich pieniędzy, a dłużnik zwalnia się z odpowiedzialności?

Okazuje się jednak, że co było możliwe na dzikim zachodzie nie jest już takie łatwe do powtórzenia w Zjednoczonej Europie. Co więcej, z moich doświadczeń wynika, że często prawo (i sprawiedliwość) jest szybciej egzekwowane za naszą zachodnią granicą niż w Polsce i na pobłażliwość organów państwowych nie można tam liczyć. Poniżej prezentuję kilka faktów odnośnie prowadzenia egzekucji w Niemczech.

Egzekucja w Niemczech posiada pewne podobieństwa z uregulowaniami zawartymi w polskim kodeksie postępowania cywilnego. Zgodnie z prawem niemieckim, formalnymi wymogami prowadzenia egzekucji są:

  • tytuł egzekucyjny;
  • klauzula egzekucyjna;
  • wniosek egzekucyjny;
  • doręczenie dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji.

Wszystkie rodzaje postępowań egzekucyjnych podlegają powyższym wymogom. Warto zwrócić uwagę, że nie jest dopuszczalne prowadzenie egzekucji z urzędu (wyjątkiem od tego jest oświadczenie woli złożone w trybie § 894 Zivilprozessordnung (ZPO)- niemieckiego kodeksu postępowania cywilnego).

Egzekucja w Niemczech – konieczny tytuł egzekucyjny

Zgodnie z prawem niemieckim, co do zasady tytułami egzekucyjnymi są tzw. wyroki końcowe (Endurteil), które dzielą się na wyroki prawomocne  (§ 704 ZPO) lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu (§ 300 ZPO). Rozumienie wyroku prawomocnego jest bardzo podobne do uregulowań polskich, gdyż wyrokiem jest orzeczenie od którego nie przysługuje już żaden środek odwoławczy albo gdy dłużnik zrzekł się prawa do apelacji.

Procedura niemiecka zna także inne akty prawne mogącą być podstawą egzekucji, nazwane są one tzw. dalszymi tytułami egzekucyjnymi (weitere Vollstreckungstitel). Zalicza się do nich:

  1. ugody zawarte przed sądem niemieckim lub trybunałem arbitrażowym ustanowionym lub zatwierdzonym przez ministerstwo sprawiedliwości danego kraju związkowego (Landesjustizverwaltung).
  2. postanowienia zasądzające koszty postępowania.
  3. orzeczenia od których przysługuje środek odwoławczy;
  4. dokumenty zarejestrowane przez niemiecki sad lub notariusza w zakresie kompetencji tych organów i na wskazanym formularzu, w części dotyczącej roszczenia, które może być przedmiotem ugody, a które nie ma na celu stwierdzenia oświadczenia woli i nie dotyczy najmu powierzchni mieszkalnych, a dłużnik poddał się w tym dokumencie egzekucji z tytułu określonego w nim roszczenia;
  5. europejskie nakazy zapłaty uznane za wykonalne (§ 794 ZPO).

Poza powyżej wskazanymi, istnieją jeszcze inne dalsze tytułu egzekucyjne, które nadają się do wykonania np. dokument zawierający klauzulę o poddaniu się egzekucji, czy też pozasądowa ugoda adwokacka.

Egzekucja w Niemczech – konieczna klauzula egzekucyjna

W niemieckim systemie prawnym istnieją trzy główne rodzaje nadawanych na tytuł egzekucyjne klauzul:

  1. klauzula zwykła wydawana przez pracownika sekretariatu sądu (§724 ZPO).
  2. klauzula zmieniająca lub przenosząca tytuł wydana przez referendarza sądowego (§ 20 ust. 12 ustawy o referendarzach RPflG).
  3. dokument zawierający oświadczenie o poddaniu się egzekucji znajdujący się u notariusza (§ 794 ust. 1 pkt 5 ZPO).

Klauzulę zmieniająca nadaje się gdy egzekucja uzależniona jest od wystąpienia określonego faktu, a obowiązek udowodnienia tego faktu spoczywa na wierzycielu, natomiast dowód zawarty jest w dokumencie urzędowym lub dokumencie urzędowo poświadczonym. Natomiast klauzula przenosząca ma zastosowanie, kiedy egzekucja prowadzona jest na rzecz następcy prawnego wierzyciela lub przeciwko następcy prawnemu dłużnika (§ 727-729 ZPO).

Egzekucja w Niemczech – konieczne doręczenie zawiadomienia

Doręczenie dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji jest również jednym z warunków jej prowadzenia, skuteczność doręczenia ocenia się stosownie do § 166 i następnych ZPO.

Egzekucja w Niemczech – konieczny wniosek egzekucyjny

Jak wyżej wspomniano egzekucja w Niemczech prowadzona jest na wniosek wierzyciela, złożony ustnie do protokołu sądowego, lub na piśmie zawierającym oświadczenie woli o wszczęciu i prowadzeniu egzekucji na podstawie konkretnego tytułu wykonawczego (§ 753 ZPO). Wierzyciel jest panem postępowania egzekucyjnego, to on decyduje, kiedy, w jaki sposób i w jakim zakresie toczy się egzekucja przeciwko dłużnikowi, oczywiście z zachowaniem przepisów prawa. Egzekucja, zależnie z czego i na jakiej podstawie, jest prowadzona przez różne organy co prezentuje tabela poniżej:

Podsumowując, egzekucja w Niemczech jest dobrze ugruntowanym instrumentem prawnym, pozwalającym wierzycielowi na zaspokojenie jego roszczeń a czasy dzikiego zachodu minęły bezpowrotnie.

{ 5 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }

Dariusz 18 kwietnia, 2017 o 20:18

Szanowny Panie
W jaki sposób ściągnąć od dłużnika pieniądze skoro przebywa na terenie Niemiec i nie znam jego adresu. A komornik nie umie w Polsce odzyskać pieniędzy bo nie ma z czego.
Dariusz

Odpowiedz

Grazyna P. 24 maja, 2018 o 13:03

Proszę o informację czy w transakcjach
handlowych zagranicznych ( u nas usługi transportowe międzynarodowe) przy obciążeniu notą mogę powołać się na art.10 ustawy o terminach zapłaty w trans. handlowych ( Dz.Ustaw 2013 poz. 403 ), czy mam do dyspozycji inną podstawę prawną .lub ..
Dyrektywy unijne . Chcę obciążyć kwotą
40 Euro za opóżnienie płatności za usługę transportową ( termin płatności 60 dni upłynął 20.04.2018 r.) na podstawie ww artykułu. Nie wiem czy to byłaby właściwa podstawa prawna. Pozostaje jeszcze kwestia odsetek 5, 7, czy 9,5 % . 🙂

Odpowiedz

Andrzej Żurawski 3 czerwca, 2018 o 19:53

Witam Pani Grażyno,

opłata (a właściwie zwrot kosztów), o której Pani wspomina, wynika właśnie z powołanej przez Panią ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych jednakże dla większej czytelności dla dłużnika pochodzącego z innego kraju członkowskiego UE może Pani powołać się zarówno na polską ustawę, jak i na Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych.

Jeśli chodzi o odsetki – w sytuacji, w której dla sprawy właściwe jest polskie prawo materialne a transakcja następuje między dwoma przedsiębiorcami posiadającymi siedziby na obszarze państw członkowskich UE przepisy w/w ustawy z dnia 8 marca 2013 r. dają możliwość naliczania odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych, które aktualnie wynoszą 9,5% w skali roku.

Odpowiedz

Elzbieta 22 czerwca, 2018 o 08:45

witam czytalam pana artykul na temat czy komornik
moze zajac konto niemczech no oki wiem juz nie nie
ale czy nie zawiadamia on firmy niemieckie o
wyegzekwowaniu pieniedzy?bo umowa jest z pracodawcą niemieckim.jak to wyglada?

Odpowiedz

Andrzej Żurawski 22 czerwca, 2018 o 09:00

Pani Elżbieto,
polski komornik podejmuje działania na terenie Polski a zatem w przypadku przysługiwania dłużnikowi wierzytelnści od podmiotu z siedzibą na terenie RP (np. z tytułu wynagrodzenia) komornik może dokonać jej zajęcia. Jednocześnie jeżeli podmiot ten ma siedzibę w innym Państwie jurysdykcja polskiego komornika już jej nie obejmuje. Oczywiście nie oznacza to, że wierzyciel nie może skierować egzekucji poprzez niemieckie organy egzekucyjne (komornika, czy w niektórych przypadkach sąd).

Odpowiedz

Anuluj

Dodaj komentarz

Wyrażając swoją opinię w powyższym formularzu wyrażasz zgodę na przetwarzanie przez Grochowski Żurawski Kancelaria Adwokacka Sp. p. Twoich danych osobowych w celach ekspozycji treści komentarza zgodnie z zasadami ochrony danych osobowych wyrażonymi w Polityce Prywatności

Administratorem danych osobowych jest Grochowski Żurawski Kancelaria Adwokacka Sp. p. z siedzibą w Wrocławiu.

Kontakt z Administratorem jest możliwy pod adresem zurawski@gz.legal.

Pozostałe informacje dotyczące ochrony Twoich danych osobowych w tym w szczególności prawo dostępu, aktualizacji tych danych, ograniczenia przetwarzania, przenoszenia danych oraz wniesienia sprzeciwu na dalsze ich przetwarzanie znajdują się w tutejszej Polityce Prywatności. W sprawach spornych przysługuje Tobie prawo wniesienia skargi do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych.

Poprzedni wpis:

Następny wpis: