Czy windykacjamiędzynarodowa rządzi się jakimiś prawami? Czy nie wystarczy po prostu napisać maila, czy podnieść słuchawkę telefonu i zażądać od kontrahenta natychmiastowej zapłaty? Jak poprowadzić windykację aby przyniosła oczekiwane rezultaty a nie utwierdziła dłużnika z innego państwa w przekonaniu o jego bezkarności? Te i podobne pytania słyszę często zarówno od klientów, jak i osób które przychodzą na moje szkolenia i warsztaty. Samodzielna windykacja międzynarodowa nie jest prosta i warto stosować kilka podstawowych zasad aby zwiększyć szanse na jej powodzenie.
1. Negocjuj z osobą upoważnioną i odpowiedzialną za płatności.
Działania windykacyjne zawsze powinny być poprzedzone ustaleniem osoby odpowiedzialnej w firmie dłużnika za dokonywanie płatności – nie rozmawiajmy np. z handlowcem, który zamówił towar ale starajmy się uzyskać kontakt do księgowego, dyrektora lub prezesa.
2. Ramy działań windykacyjnych powinny być wyznaczone przez obowiązujące prawo.
Pod żadnym pozorem nie posuwajmy się do działań niezgodny z prawem – gróźb czy szantażu. Jeżeli podejmiemy takie działania to damy dłużnikowi możliwość posługiwania się tym faktem jako argumentem przetargowym.
3. Negocjuj w języku dobrze znanym dla obu stron (najlepiej w języku dłużnika).
Jeżeli prowadzimy windykację międzynarodową sami to postarajmy się wywrzeć presję psychologiczną na dłużnika posługując się jego językiem lub językiem dobrze mu znanym. Problemy z porozumieniem się często są przyczyną dla której dłużnicy zagraniczni nie traktują wierzyciela w sposób poważny.
4. Rozpoczynaj negocjacje z pozycji siły – zapewni Ci to szerszą możliwość zastosowania ustępstw.
W żadnym momencie negocjacji nie nalży zapominać, kto zajmuje w nich pozycję dominującą. Ewentualne ustępstwa powinny być zawsze prezentowane jako dobra wola wierzyciela a nie cena, jaką gotowy jest zapłacić za odzyskanie choćby części należności.
5. Potwierdzaj w formie pisemnej wszelkie ustalenia poczynione z dłużnikiem
Wszelka dokumentacja pozyskiwana w toku postępowania windykacyjnego jest bezcenna. W przypadku braku dobrowolnej zapłaty posłuży w toku postępowania sądowego. Warto tak prowadzić negocjacje aby uzyskać potwierdzenie przez dłużnika zasadności roszczenia (uznanie długu).
6. Prowadź umiejętną politykę kompromisów.
W zamian za poczynione ustępstwa domagaj się od dłużnika poczynienia dodatkowych zabezpieczeń bądź dokumentów – ułatwi to dalszą drogę windykacji, w tym windykacji sądowej, jeżeli dłużnik nie wywiąże się ze złożonych deklaracji. Pamiętaj aby w takim przypadku do podpisywanego dokumentu dodać zapis na korzystną dla ciebie jurysdykcję sądową (np. sąd polski właściwy miejscowo ze względu na siedzibę Twojej firmy) oraz korzystne prawo.
7. Bądź konsekwentny w działaniach i przyjętej strategii negocjacji.
8. Uzyskaj wiedzę na temat podstawowych regulacji prawnych, jakie możesz zastosować.
Windykacja międzynarodowa jest skuteczna szczególnie wtedy gdy dłużnik ma świadomość, że wierzyciel wie jakie mechanizmy prawne może zastosować (postępowanie nakazowe, wniosek o ogłoszenie upadłości, odpowiedzialność członków zarządu etc.) i że dotychczasowa decyzja o ich niewykorzystaniu uzależniona jest jedynie od oczekiwania na efekty prowadzonej windykacji.
Windykacja międzynarodowa nie jest procesem łatwym do prowadzenia – stąd też dobrym rozwiązaniem jest jej powierzenie wyspecjalizowanej kancelarii lub współpraca z taką kancelarią w trakcie samodzielnego prowadzenia.
Windykacja międzynarodowa i metody odzyskiwania należności w innych państwach to tematyka, która w ostatnim czasie cieszy się sporym zainteresowaniem przedsiębiorców. Polski eksport rośnie, niestety coraz częściej napotyka na problemy z płynnością finansową odbiorców z innych krajów europejskich a to skutkuje wydłużającymi się terminami płatności a w skrajnych przypadkach całkowitym brakiem zapłaty za dostarczony towar.
Każdy podmiot, którego istotnym elementem działalności jest eksport powinien mieć wdrożone procedury kontroli kontrahenta na etapie rozpoczynania współpracy, procedury kontaktu z kontrahentem w przypadku wystąpienia opóźnień w regulowaniu należności i w końcu procedury działania windykacyjno – sądowego w przypadku przedłużania się tego stanu rzeczy.
Punktem wyjścia jest wiedza na temat narzędzi, z których można skorzystać. Niekiedy wystarczające jest wskazanie dłużnikowi, jakie kroki mogą zostaną podjęte bez konieczności ich wprowadzania w życie. W przypadku braku woli współpracy ze strony dłużnika i konieczności podjęcia zdecydowanych działań kluczowe jest szybkie podjęcie decyzji co do wdrożenia windykacji międzynarodowej i wszczęcia procedur sądowych, tak aby zwłoka nie spowodowała dalszego pogorszenia sytuacji majątkowej dłużnika.
Niezależnie od sposobu działania, jaki zostanie ostatecznie wykorzystany, decydująca znaczenie ma wiedza na temat dostępnych metod dochodzenia należności – tak aby dopasować do konkretnego problemu najlepszy środek.
Zapraszam na prowadzone przeze mnie szkolenie z zakresu windykacji międzynarodowej, które odbędzie się w Warszawie w dniu 17 września 2015r.
Plan szkolenia:
10.00 – 11.30 Międzynarodowa windykacja polubowna
Podstawowe zasady międzynarodowej windykacji polubownej;
Sposoby ustalania informacji na temat dłużnika z innego państwa europejskiego;
Metody wpływu na dłużnika z innego państwa europejskiego;
Negocjacje z dłużnikiem
Wezwania do zapłaty
Rejestry dłużników
11.30 – 11.45 przerwa na kawę
11.45 – 14.45 Zagraniczna windykacja sądowa
Określenie właściwego prawa – Rozporządzenie Rzym I, jako podstawowe źródło norm kolizyjnych;
Określenie właściwego sądu – Rozporządzenie Bruksela I oraz Bruksela I bis – jako podstawowe źródła norm jurysdykcyjnych;
Europejski Nakaz Zapłaty – Rozporządzenie (WE) nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r.
Europejskie Postępowanie w Sprawie Drobnych Roszczeń – Rozporządzenie (WE) nr 861/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r.
Europejski Tytuł Egzekucyjny – Rozporządzenie (WE) nr 805/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r.
Europejski Nakaz Zabezpieczenia na Rachunku Bankowym – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 655/2014 z dnia 15 maja 2014 r.
14.45 – 15.30 przerwa na obiad
15.30 – 16.00 Case Study – praktyczne omówienie postępowań windykacyjnych (polubownych oraz sądowych) prowadzonych w stosunku do dłużników z różnych europejskich krajów;
16.00 – 17.30 Ćwiczenia: wspólne przygotowanie oraz omówienie wraz z osobami uczestniczącymi w warsztatach pism stosowanych w windykacji zagranicznej:
Wezwania do zapłaty,
Pozwu o wydanie Europejskiego Nakazu Zapłaty,
Pozwu w trybie Europejskiego Postępowania w Sprawie Drobnych Roszczeń,
Wniosku o wydanie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego,
Wniosku o wydanie Europejskiego Nakazu Zabezpieczenia na Rachunku Bankowym.
25 czerwca 2015r. miałem okazję występować na konferencji dla firm transportowych zorganizowanej przez Wydawnictwo Transport Manager. Obok kwestii technicznych, jak problematyka giełd ładunków, czy nowoczesnej technologii wspomagającej funkcjonowanie firm transportowych w ich bieżącym funkcjonowaniu były również poruszane zagadnienia prawne.
Uczestnicy mogli posłuchać o skutkach wprowadzenia niemieckiej ustawy o płacy minimalnej (tzw. MiLoG), o ciężkiej ścieżce urzędowej jaka stoi przed firmą planującą zatrudnić kierowcę ze Wschodu, o sposobach zawierania umów ubezpieczeniowych, które będą ich realnie chronić . Mowa była również o gorącej ostatnio problematyce pozwów o zaległe ryczałty dla kierowców.
Na konferencji miałem okazję wygłosić prelekcję na temat procedur pozwalających odzyskać należność od dłużnika z innego kraju Unii Europejskiej. Pytania zadawane podczas przerw wskazują, że problematyka ta nie jest obca firmom transportowym.
Europejski nakaz zabezpieczenia na rachunku bankowym – w naszej sprawie to się idealnie nada, przecież zanim skończymy postępowanie to ta firma nie będzie miała na koncie ani jednego euro ! – usłyszałem w zeszłym tygodniu od jednego z moich klientów. Musiałem ostudzić jego zapędy tłumacząc, że po pierwsze rozporządzenie wprowadzające europejski nakaz zabezpieczenia wchodzi w życie dopiero od 18 stycznia 2017r. a po drugie przed wykorzystaniem tej instytucji trzeba dokładnie rozważyć okoliczności sprawy aby z narzędzia do windykacji międzynarodowej nie zmienił się on w źródło roszczeń dłużnika przeciwko wierzycielowi.
Wszelkie działania sądowe, czy to podejmowane w stosunku do dłużników z innych Państw UE, czy na terenie Polski maja jeden podstawowy mankament – trwają na ogół kilka(naście) miesięcy podczas, których dłużnik może podjąć działania polegające na ukryciu, sprzedaży, ukryciu majątku.
Aby temu przeciwdziałać Parlament Europejski i Rada przyjęły rozporządzenie nr 655/2014 z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiające procedurę europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym w celu ułatwienia transgranicznego dochodzenia wierzytelności w sprawach cywilnych i handlowych.
Czym jest europejski nakaz zabezpieczenia na rachunku bankowym?
W skrócie można zdefiniować europejski nakaz zabezpieczenia na rachunku bankowym jako środek pozwalający na zablokowanie pieniędzy na rachunku bankowym dłużnika jeszcze przed uzyskaniem przez wierzyciela ostatecznego rozstrzygnięcia sądowego.
W jakich sprawach można zastosować europejski nakaz zabezpieczenia na rachunku bankowym?
W sprawach cywilnych i handlowych o charakterze transgranicznym. Wyłączone są sprawy skarbowe, celne i administracyjne, jak również związane z postępowaniami upadłościowymi, dotyczące praw do nieruchomości wynikających z małżeńskiego ustroju majątkowego, testamentów i dziedziczenia, zobowiązań alimentacyjnych powstających wskutek śmierci; ubezpieczeń społecznych; postępowania polubownego.
Jakie sprawy mają charakter transgraniczny?
Są to sprawy, w których sąd do którego wpłynął wniosek o wydanie nakazu zabezpieczenia jest zlokalizowany w państwie członkowskim innym niż rachunek bankowy, którego dotyczy nakaz. Sprawa ma również charakter transgraniczny wtedy, gdy wierzyciel ma miejsce zamieszkania w państwie członkowskim innym niż lokalizacja sądu oraz rachunku bankowego, który podlega zabezpieczeniu.
Na jakim etapie można zastosować nakaz zabezpieczenia na rachunku bankowym?
Na każdym. Tzn. zarówno wtedy, gdy nie dysponujemy jeszcze orzeczeniem sądu lub ugodą, jak również w toku trwania procedury zmierzającej do ich uzyskania a także już po ich wydaniu.
Jaki sąd jest właściwy do wydania nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym?
W przypadku spraw, które nie są jeszcze rozpoznawane przez sąd do wydania nakazu zabezpieczenia właściwe będą sądy państwa członkowskiego, które są właściwe w odniesieniu do sprawy głównej. Jeżeli dłużnik jest konsumentem do wydania nakazu właściwe są wyłącznie sądy państwa członkowskiego miejsca jego zamieszkania. W przypadku spraw, które zostały już rozstrzygnięte orzeczeniem sądu – do wydania nakazu zabezpieczenia właściwe pozostają sądy państwa, w którym zapadło orzeczenie merytoryczne.
Czy każde roszczenie można zabezpieczyć na rachunku bankowym dłużnika?
Po pierwsze konieczne jest (w przypadku spraw, które nie były już przedmiotem postępowania sądowego) wykazanie dowodami, że roszczenie jest uzasadnione i wnioskodawca ma duże szanse wygrania w toku sporu sądowego.
Po drugie, wierzyciel zobowiązany jest do udowodnienia, że bez udzielenia mu zabezpieczenia istnieje poważne ryzyko, że jego roszczenie nie będzie mogło zostać zaspokojone w przyszłości ze względu na działania dłużnika zmierzające do ukrywania, usuwania lub zbywania majątku.
Tytułem przykładu można podać, że okolicznościami istotnymi w tym kontekście mogą być np.: zachowania dłużnika w związku z roszczeniem wierzyciela lub w poprzednim sporze między stronami, historia kredytowa dłużnika, charakter aktywów dłużnika i wszelkie niedawne działania podejmowane przez dłużnika wobec swoich aktywów.
Czy konieczne jest wszczęcie postępowania głównego?
Tak. W terminie 30 dni od daty złożenia wniosku o wydanie europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku lub w terminie 14 dni od daty wydania nakazu (w zależności od tego, która z tych dat nastąpi szybciej) wnioskodawca zobowiązany jest do przedłożenia potwierdzenia wszczęcia postępowania głównego. Jeżeli nie podejmie działań w tym zakresie wydany nakaz zabezpieczenia ulega uchyleniu.
Czy dłużnik jest informowany o złożeniu wniosku?
W celu osiągnięcia efektu zaskoczenia dłużnik nie jest informowany o wniosku ani nie ma możliwości złożenia wyjaśnień przed wydaniem i wykonaniem nakazu.
Czy przewidziane jest zabezpieczenie aby europejski nakaz zabezpieczenia na rachunku bankowym nie była nadużywany ?
Tak. Rozporządzenie przewiduje uiszczenie przez wnioskodawcę kaucji gwarancyjnej na zabezpieczenie możliwości późniejszej rekompensaty dla dłużnika za wszelkie szkody, których doznał w wyniku nakazu zabezpieczenia. Kaucję pobiera się obowiązkowo w sytuacji, gdy wnioskodawca nie uzyskał wcześniej orzeczenia sądowego, nie dysponuje ugodą ani dokumentem urzędowym potwierdzającym istnienie wierzytelności. W szczególnych sytuacjach sąd może zwolnić z tego obowiązku jeżeli uzna, że nie jest to właściwe w okolicznościach danej sprawy. W przypadku jeżeli wnioskodawca uzyskał wcześniej orzeczenie sądowe, dysponuje ugodą lub dokumentem urzędowym potwierdzającym istnienie wierzytelności sąd co do zasady nie powinien wymagać złożenia kaucji jednakże może się jej domagać jeżeli uzna to za konieczne i właściwe w okolicznościach danej sprawy.
Jaką odpowiedzialność ponosi wnioskodawca w przypadku nieuzasadnionego wykonania europejskiego zabezpieczenia?
Rozporządzenie przewiduje odpowiedzialność wierzyciela za wszelkie szkody, jakich dłużnik doznał z winy wierzyciela w wyniku wykonania nakazu zabezpieczenia.
Jednocześnie przewidziano, że ciężar dowodu spoczywa na wierzycielu a zatem musi on liczyć się z tym, że przyjdzie mu udowodnić, że nie ponosi odpowiedzialności za ujemne następstwa wykonania nakazu oraz to czy procedura uzyskania nakazu i procedura postępowania głównego zostały przeprowadzone przez niego należycie. Jest to istotna okoliczność, która powinna być brana pod uwagę przez wierzycieli przy podejmowaniu decyzji o skorzystaniu z tej procedury.
W jaki sposób ustalić czy dłużnik ma rachunek bankowy, gdzie jest prowadzony i jaki jest jego numer?
Rozporządzenie przewiduje , że wierzyciel dysponujący wykonalnym orzeczeniem, ugodą sądową lub dokumentem urzędowym, może zwrócić się do sądu, jeszcze przed uzyskaniem nakazu zabezpieczenia, o uzyskanie danych niezbędnych do ustalenia rachunku dłużnika. Sąd zobowiązany jest do zwrócenia się do wyznaczonego organu w konkretnym państwie członkowskim, w którym według wierzyciela dłużnik posiada rachunek bankowy.
Taka możliwość zachodzi również wtedy, gdy ugoda sądowa lub dokument urzędowy uzyskany przez wierzyciela nie są jeszcze wykonalne pod warunkiem, że kwota podlegająca zabezpieczeniu jest znaczna a wierzyciel przedstawił dostateczne dowody, by przekonać sąd o istnieniu pilnej potrzeby uzyskania informacji o rachunku, ponieważ istnieje ryzyko, że bez takich informacji późniejsze dochodzenie roszczenia wierzyciela wobec dłużnika może być zagrożone, co może następnie spowodować istotne pogorszenie sytuacji finansowej wierzyciela.
W kolejnym wpisie omówię kwestie związane z ewentualnym postępowaniem odwoławczym oraz działaniami organów wykonawczych skierowanych na to aby wykonać europejski nakaz zabezpieczenia na rachunku bankowym.
W dniu 25 czerwca 2015 roku w Warszawie (Hotel Novotel Airport, ul. 1 sierpnia 1) odbędzie się konferencja transportowa z cyklu „Transport Menager Meeting” której przedmiotem będą praktyczne aspekty zarządzania transportem, organizowana przez czasopismo Transport Menager pod honorowym patronatem Ministerstwa Gospodarki.
Będę miał przyjemność wygłosić na konferencji prelekcję, której przedmiotem będzie windykacja międzynarodowa w państwach Unii Europejskiej przy wykorzystaniu procedur unijnych. Instytucje jakie będą omawiane to: Europejski nakaz zapłaty, Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń oraz Europejski tytuł egzekucyjny.
Na konferencji poruszane będą liczne zagadnienia wiązane z branżą transportową, m in.:
praktyczne skutki jakie wywołuje decyzja Komisji Europejskiej z 19 maja 2015r. w sprawie naruszenia unijnego prawa przez niemiecką ustawę o pracy minimalnej MiLoG;
działania obronne przed roszczeniami kierowców o zaległe ryczałty;
pakiet mobilności pracowniczej (Labour mobility package) – inicjatywa Komisji Europejskiej;
ubezpieczenia transportowe, czyli na co firma transportowa powinna uważać przystępując do umowy ubezpieczenia;
sprawdzanie wiarygodności finansowej zleceniodawcy z Niemiec;
polubowne metody rozwiązywania sporów gospodarczych;
mediacje gospodarcze, jako szybki sposób na rozwiązywanie sporów między przedsiębiorcami;
zatrudnianie przez firmy transportowe cudzoziemców.
Zajmuję się bieżącą obsługą przedsiębiorców – firm polskich i zagranicznych. W ramach prowadzonej praktyki pomagam w rozwiązywaniu sporów transgranicznych przed sądami powszechnymi oraz arbitrażowymi... [Więcej]
